สาเหตุของการเกิดโรคกรดไหลย้อน

โรคกรดไหลย้อนเกิดจากการที่กรดในกระเพาะอาหารไหลย้อนขึ้นไปในหลอดอาหาร ส่งผลให้เกิดการระคายเคืองและอาการไม่พึงประสงค์ สาเหตุของโรคกรดไหลย้อนแบ่งออกได้ดังนี้

1. ความผิดปกติของกล้ามเนื้อหูรูดหลอดอาหารส่วนล่าง (Lower Esophageal Sphincter: LES)

LES ทำหน้าที่ควบคุมการเปิด-ปิดระหว่างหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร หากทำงานผิดปกติ จะทำให้กรดไหลย้อนขึ้นมาสู่หลอดอาหารได้ง่ายขึ้น

1.1 แรงดันของ LES ต่ำเกินไป

• LES ที่ไม่แข็งแรงหรือแรงดันต่ำเกินไปอาจทำให้เปิดได้ง่าย

• เกิดจากพฤติกรรม เช่น สูบบุหรี่ หรือผลข้างเคียงจากยาบางชนิด

1.2 LES ปิดไม่สนิท

• การคลายตัวของ LES บ่อยเกินไป ทำให้กรดในกระเพาะอาหารย้อนขึ้นมา

1.3 ความผิดปกติของโครงสร้าง LES

• เช่น ภาวะไส้เลื่อนกระบังลม (Hiatal Hernia) ทำให้ LES เคลื่อนไปในตำแหน่งที่ผิดปกติ

2. พฤติกรรมการกินอาหารและการใช้ชีวิต

2.1 การกินอาหารที่กระตุ้นกรดไหลย้อน

• อาหารไขมันสูง: ของทอด เนื้อสัตว์ติดมัน และขนมหวานที่มีไขมันมาก

• อาหารรสจัด: เผ็ด เปรี้ยว หรือเค็มจัด

• เครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน: กาแฟ ชา น้ำอัดลม

• การดื่มแอลกอฮอล์: ทำให้ LES อ่อนแอลง

2.2 การกินอาหารปริมาณมากในมื้อเดียว

• กระเพาะอาหารที่เต็มไปด้วยอาหารมากเกินไปจะเพิ่มแรงดันในกระเพาะ และทำให้กรดดันย้อนขึ้นมา

2.3 การนอนทันทีหลังรับประทานอาหาร

• นอนราบทันทีทำให้กรดในกระเพาะอาหารไหลขึ้นมาในหลอดอาหารได้ง่าย

2.4 พฤติกรรมอื่น ๆ ที่กระตุ้นการเกิดกรดไหลย้อน

• สูบบุหรี่: นิโคตินทำให้ LES อ่อนแอ

• การใส่เสื้อผ้ารัดแน่น: เพิ่มแรงดันในช่องท้อง

3. ปัจจัยด้านสุขภาพ

3.1 น้ำหนักตัวเกินหรือโรคอ้วน

• การสะสมของไขมันในช่องท้องเพิ่มแรงดันในกระเพาะอาหาร ทำให้กรดไหลย้อนขึ้นมาได้

3.2 ภาวะตั้งครรภ์

• ทารกในครรภ์ทำให้ช่องท้องมีแรงดันเพิ่มขึ้น รวมถึงการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในร่างกายที่ทำให้ LES คลายตัว

3.3 ภาวะไส้เลื่อนกระบังลม (Hiatal Hernia)

• เกิดจากส่วนหนึ่งของกระเพาะอาหารเคลื่อนไปอยู่ในตำแหน่งที่สูงกว่ากระบังลม ส่งผลต่อการทำงานของ LES

3.4 ภาวะลำไส้อุดตันหรือการย่อยอาหารผิดปกติ

• ทำให้กระเพาะอาหารไม่สามารถระบายอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ เกิดการสะสมและดันกรดย้อนขึ้นมา

3.5 โรคประจำตัวหรือภาวะอื่น ๆ

• เช่น โรคเบาหวานที่ทำให้การเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารช้าลง หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับหลอดอาหาร

4. ผลข้างเคียงจากยาและสารเคมี

4.1 ยาที่ทำให้ LES อ่อนแอลง

• ยาคลายกล้ามเนื้อ เช่น Diazepam และ Theophylline

• ยาลดความดันโลหิตบางชนิด

4.2 ยาที่เพิ่มการระคายเคืองหลอดอาหาร

• ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs เช่น Ibuprofen และ Aspirin ที่กระตุ้นการหลั่งกรดในกระเพาะอาหาร

4.3 ผลข้างเคียงจากการใช้สารเคมีหรือผลิตภัณฑ์

• เช่น นิโคตินในบุหรี่ หรือเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

5. ปัจจัยด้านอายุและเพศ

5.1 อายุที่เพิ่มขึ้น

• เมื่ออายุมากขึ้น การทำงานของ LES อาจเสื่อมลงตามธรรมชาติ

• กระเพาะอาหารอาจย่อยอาหารได้ช้าลง ทำให้มีโอกาสเกิดกรดไหลย้อนได้ง่ายขึ้น

5.2 เพศและฮอร์โมน

• ผู้หญิงตั้งครรภ์มักมีความเสี่ยงสูง เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนและแรงดันในช่องท้อง

การทำความเข้าใจสาเหตุเหล่านี้สามารถช่วยให้เราปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงของการเกิดโรคกรดไหลย้อนได้อย่างมีประสิทธิภาพ